Trước đây, khi giới y khoa chưa hiểu biết nhiều về cơ chế gây bệnh, các thầy thuốc tin rằng một vài căn bệnh nhất định xuất phát từ sự mất cân bằng của đường ruột, được gọi bằng thuật ngữ hypochondriasis (xuất phát từ hypochondrium, theo tiếng Hy Lạp cổ là sự viêm vùng bụng từ xương ức đến rốn). Suy nghĩ này dần dần bị loại bỏ theo sự tiến bộ của khoa học, khi mà ta quan sát được dưới kính hiển vi các loại vi khuẩn, kí sinh trùng và vi rút. Ý nghĩa của từ này nay đã thay đổi, và trong nhiều năm qua, các bác sĩ đã dùng từ hypochondriac – bệnh tưởng (cùng bắt nguồn từ hypochondrium) để miêu tả những người có chứng sợ mắc phải bệnh nan y một cách dai dẳng, không giải thích được.

Nhưng sẽ thế nào nếu những ý tưởng từ xa xưa cho rằng bệnh tật có nguồn gốc từ ruột là không hoàn toàn sai? Liệu các căn bệnh mạn tính mà xã hội chúng ta phải đối mặt ngày nay có liên quan đến sự rối loạn chức năng đường tiêu hóa?

Cụm từ “Rò rỉ ruột” đang nhận được nhiều sự chú ý trên các blog y khoa và mạng xã hội trong vòng 10 năm trở lại đây, nhưng cũng đừng ngạc nhiên nếu bác sĩ của bạn không nhận ra cụm từ này. Rò rỉ ruột, hay còn gọi là sự tăng tính thấm đường ruột, vẫn còn khá mới và chủ yếu được nghiên cứu bởi các ngành khoa học cơ bản. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều sự quan tâm hơn về việc phát triển phương pháp điều trị y khoa để giải quyết vấn đề này.

Vậy “Rò rỉ ruột” chính xác là gì?

Trong ruột của chúng ta có một lớp lót che phủ bề mặt ruột kéo dài hơn 4000 feet vuông (tương đương 371.6 mét vuông). Bình thường, lớp lót này là một hàng rào chặt chẽ kiểm soát các chất được hấp thu vào máu. Khi không còn khỏe mạnh, nó sẽ có những khe nứt hoặc các lỗ lớn, cho phép một phần thức ăn đã được tiêu hóa, chất độc và vi khuẩn xâm nhập vào lớp tế bào bên dưới. Điều này kích hoạt phản ứng viêm, thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột và có thể gây ra nhiều vấn đề trên đường tiêu hóa và hơn thế nữa. Hiện nay giới khoa học đang bùng nổ với các nghiên cứu cho thấy sự thay đổi hệ khuẩn ruột và phản ứng viêm có thể có vai trò trong việc hình thành các bệnh mạn tính thường gặp.

Ai bị rò rỉ ruột (và tại sao)?

Chúng ta ít nhiều đều có tình trạng rò rỉ ruột, vì hàng rào này không phải là hoàn toàn không thể xuyên qua được (và nó nên là như vậy!). Một vài người trong chúng ta có thể có kiểu gen có khuynh hướng nhạy cảm hơn với sự thay đổi của đường ruột, nhưng nguyên do không hoàn toàn nằm ở DNA. Thật ra lối sống hiện đại có thể chính là nguyên nhân gây nên hiện tượng viêm đường ruột.
Có bằng chứng cho rằng chế độ ăn thông thường của người  ít chất xơ, nhiều đường và chất béo bão hòa, là nguyên nhân dẫn đến quá trình này. Uống nhiều rượu và căng thẳng dường như cũng phá hủy sự cân bằng của đường ruột.

Chúng ta đã tìm ra sự tăng tính thấm đường ruột có vai trò trong một vài bệnh lý đường ruột như bệnh không dung nạp gluten, bệnh Crohn, hội chứng ruột kích thích. Câu hỏi được đặt ra là, liệu rò rỉ ruột có gây nên vấn đề ở những nơi khác của cơ thể hay không. Vài nghiên cứu chỉ ra rằng rò rỉ ruột liên quan đến các bệnh tự miễn (bệnh Lupus, đái tháo đường type 1, bệnh đa xơ cứng), hội chứng mệt mỏi mạn tính, hội chứng đau cơ xơ hóa, viêm khớp, dị ứng, hen, mụn trứng cá, béo phì và thậm chí bệnh tâm thần. Dù vậy, vẫn chưa có nghiên cứu lâm sàng trên người chứng minh được điều này.

Con đường dẫn tới một đường ruột khỏe mạnh hơn

Cho dù hiếm khi nghe cụm từ “tăng tính thấm đường ruột” ở phòng khám của các bác sĩ, nhiều thập kỉ qua, những nhà thực hành lâm sàng y học thay thế và y học tích hợp đã xem việc chữa lành đường ruột là bước đầu tiên trong việc điều trị các bệnh mạn tính. Nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới thường đề xuất một chế độ ăn đặc biệt giúp con người cảm thấy khỏe mạnh hơn.
Thậm chí ở Mỹ, mọi người thường được thấy là sẽ thay đổi chế độ ăn sau khi bị bệnh. Một vài bác sĩ thường bắt đầu  việc điều trị bằng cách loại bỏ các thức ăn có thể gây viêm và thay đổi hệ khuẩn ruột. Trong số đó thường thấy nhất là rượu, và bất cứ thực phẩm nào gây dị ứng hoặc kích ứng. Và khi điều trị, tôi thường quan sát được sự cải thiện rõ rệt khi bệnh nhân bắt đầu ăn uống lành mạnh hơn.

Liệu rò rỉ ruột có gây nên bệnh ngoài đường ruột ở người hay không vẫn còn là một điều đang gây tranh cãi. Dù vậy, việc ăn thức ăn giàu dinh dưỡng, không dùng thực phẩm chế biến sẵn, thêm các loại thức ăn giúp làm dịu phản ứng viêm (và tránh các loại gây viêm), ít nhất theo lý thuyết, sẽ giúp tái tạo lại lớp lót bề mặt và giữ cân bằng cho hệ vi khuẩn đường ruột. Phương pháp này sẽ giúp bạn cảm thấy khỏe mạnh hơn mà không hề có tác dụng phụ. Quả nhiên rất đáng để thử.

Nguồn : Havard Health Blog